ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΕΧΝΗ ΑΡΑΓΕ...

Ας επιχειρήσουμε να το δούμε λίγο πιο ...σοβαρά...

Δύσκολος,ο ορισμός της τέχνης , γιατί η έννοια καλύπτει ποικίλους τομείς, της ανθρώπινης δράσης. Δανειζόμαι ωστόσο, την άποψη του Κ.Βάρναλη πως η τέχνη ,είναι ανθρώπινο, κοινωνικό δημιούργημα με σκοπούς και δράση, σε μια ακατάπαυστη εξελισσόμενη τεχνική και δέχεται κρίση αξίας ,ανάλογα μ’ ένα ορισμένο κάθε τόσο ιδανικό του ωραίου, που αλλάζει κατά τους καιρούς και τους τόπους…

Η τέχνη, γεννήθηκε από την βασική ανάγκη του ανθρώπου, να εκφραστεί από τα πρώτα ακόμα στάδια του πολιτισμού του, προσπαθώντας έτσι να ερμηνεύσει τα θρησκευτικά, κοινωνικά, οικονομικά, ηθικό-πολιτικά αλλά και τα αισθητικά ερεθίσματα που δεχόταν. Εχει εναν περιορισμο ,απευθύνεται σε ελεύθερους ανθρώπους, αλλά ειναι απΊστευτα δυσκολο να τους διακρηνει κανεις .Δεν την ερμηνεύει κανένα μανιφέστο ,ούτε πολιτικό, ούτε καλλιτεχνικό,το μάρκετινγκ, οι πλειστηριασμοι και οι τιμές ,είναι ξένα σώματα.

Tο σπήλαιο του Λασκό δεν ήταν γκαλερί .. Oι καλλιτέχνες συχνά δε γνωρίζουν αν αυτό που έκαναν , είναι καλό ή κακό. Συνήθως,δεν αντιλαμβανόμαστε αν πρωτοπορούμαι η οχι.Για την πρωτοπορία των καλλιτεχνών,σίγουροι είναι αυτοί που τους ακολουθούν.. «Όταν ξύσεις ένα αληθινό έργο τέχνης θα τρέξει λίγο αίμα» δεν απομυθοποιείται η τέχνη...Πολλοί μιμούνται τους καλλιτέχνες και πολλά πράγματα μιμούνται την τέχνη.

Καλλιεργεί με τον τρόπο αυτό,την ανθρώπινη αισθητική, το καλό γούστο, εφόσον το δημιούργημα του αποτελεί έκφραση της ομορφιάς και της αρμονίας. Γαληνεύει την ψυχή του, ξεκουράζει το πνεύμα, βοηθά στην συναισθηματική εκτόνωση, τόσο του καλλιτέχνη, όσο και του κοινού.Αισθητοποιεί τον άνθρωπο, οδηγεί στην πνευματική του ανάταση, περιορίζοντας τα ζωώδη ένστικτα και τις υλιστικές του τάσεις.

Η τέχνη δημιουργείται από τον άνθρωπο για τον άνθρωπο. Αντλεί θέματα από το περιβάλλον , από δυνατά αισθήματα, και ιδέες, καταστάσεις ,από σημαντικά, αλλά και ασήμαντα της καθημερινής μας ζωής.

Η τεχνοτροπία, το θεματολόγιο, η μορφή, τα υλικά αλλάζουν από εποχή σε εποχή, από λαό σε λαό και προσαρμόζονται στις δυνατότητες, στην προβληματική και στις προοπτικές του εκάστοτε πολιτισμού.

Ο στόχος όμως και το μήνυμα είναι πάντα ο ίδιος ο άνθρωπος.Η τέχνη δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μια κοινωνική λειτουργία.

Το δόγμα, η τέχνη για την τέχνη, όταν εφαρμόζεται, αφαιρεί αυτή τη διάθεση και ακρωτηριάζει τον καλλιτέχνη.Δεν υπάρχει μήνυμα, ούτε επαφή με τον άνθρωπο, αλλά απλώς ένας μονήρης καλλιτέχνης και μια στείρα κατασκευή. Η τέχνη για την τέχνη είναι στις μέρες μας μια τόσο παράδοξη σκέψη, όσο και ο πλούτος για τον πλούτο, η επιστήμη για την επιστήμη κτλ.

Σ.Μ.

Αργοπεθαινει...

Αργοπεθαίνει όποιος γίνεται σκλάβος της συνήθειας, επαναλαμβάνοντας κάθε μέρα τις ίδιες διαδρομές, όποιος δεν αλλάζει περπατησιά, όποιος δεν διακινδυνεύει και δεν αλλάζει χρώμα στα ρούχα του, όποιος δεν μιλεί σε όποιον δεν γνωρίζει.

Αργοπεθαίνει όποιος αποφεύγει ένα πάθος, όποιος προτιμά το μαύρο για το άσπρο και τα διαλυτικά σημεία στο " ι " αντί ενός συνόλου συγκινήσεων που κάνουν να λάμπουν τα μάτια , που μετατρέπουν ένα χασμουργητό σε ένα χαμόγελο, που κάνουν την καρδιά να κτυπά στο λάθος και στα συναισθήματα.

Αργοπεθαίνει όποιος δεν αναποδογυρίζει το τραπέζι, όποιος δεν είναι ευτυχισμένος στη δουλειά του, όποιος δεν διακινδυνεύει τη βεβαιότητα για την αβεβαιότητα για να κυνηγήσει ένα όνειρο, όποιος δεν επιτρέπει στον εαυτό του τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του να αποφύγει τις εχέφρονες συμβουλές.

Αργοπεθαίνει όποιος δεν ταξιδεύει, όποιος δεν διαβάζει, όποιος δεν ακούει μουσική, όποιος δεν βρίσκει σαγήνη στον εαυτό του.

Αργοπεθαίνει όποιος καταστρέφει τον έρωτά του, όποιος δεν επιτρέπει να τον βοηθήσουν, όποιος περνάει τις μέρες του παραπονούμενος για τη τύχη του ή για την ασταμάτητη βροχή.

Αργοπεθαίνει όποιος εγκαταλείπει μια ιδέα του πριν την αρχίσει, όποιος δεν ρωτά για πράγματα που δεν γνωρίζει.

Αποφεύγουμε τον θάνατο σε μικρές δόσεις, όταν θυμόμαστε πάντοτε ότι για να είσαι ζωντανός χρειάζεται μια προσπάθεια πολύ μεγαλύτερη από το απλό γεγονός της αναπνοής.

Μόνο η ένθερμη υπομονή θα οδηγήσει στην επίτευξη μιας λαμπρής ευτυχίας.

Pablo Neruda

Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΠΗΓΑΔΙΩΝ

Εκείνη την πόλη δεν την κατοικούσαν άνθρωποι, όπως όλες τις άλλες πόλεις του πλανήτη.
Σ' εκείνη την πόλη κατοικούσαν πηγάδια. Πηγάδια ζωντανά ... αλλά πηγάδια.
Τα πηγάδια διέφεραν μεταξύ τους όχι μόνο ως προσ τον τόπο όπου είχαν ανοιχτεί, αλλά και ως προς το στόμιο (το άνοιγμα που τα συνέδεε με τον εξωτερικό κόσμο).
Υπήρχαν πηγάδια ευκατάστατα και πολυτελή, με στόμιο από μάρμαρο και όμορφα μέταλλα, πηγάδια ταπεινά από τούβλα και ξύλο, κι άλλα πιο φτωχά, απλές γυμνές τρύπες που ανοίγονταν στη γη.
Η επικοινωνία μεταξύ των κατοίκων της πόλης γινόταν από στόμιο σε στόμιο, και οι ειδήσεις έφταναν γρήγορα απ' άκρη σ' άκρη.
Μια μέρα, έφτασε στην πόλη μια «μόδα» που μάλλον είχε γεννηθεί σε κάποιο ανθρώπινο χωριό.
Η νέα ιδέα ήταν ότι κάθε ζωντανό όν που εκτιμούσε τον εαυτό του θα έπρεπε να φροντίζει πολύ περισσότερο το εσωτερικό παρά το εξωτερικό. Το σημαντικό δεν ήταν η επιφάνεια, αλλά το περιεχόμενο.
Έτσι έγινε, και τα πηγάδια άρχισαν να γεμίζουν με αντικείμενα.
Μερικά γέμισαν με κοσμήματα, χρυσά νομίσματα και πολύτιμες πέτρες. Άλλα, πιο πρακτικά, γέμισαν με ηλεκτρικές συσκευές και μηχανές. Μερικά άλλα επέλεξαν την τέχνη και γέμισαν με πίνακες ζωγραφικής, πιάνα με ουρά και εξεζητημένα μεταμοντέρνα γλυπτά. Τέλος, τα διανοούμενα γέμισαν με βιβλία, ιδεολογικά μανιφέστα και εξειδικευμένα περιοδικά.
Πέρασε ο καιρός. Τα περισσότερα πηγάδια γέμισαν σε τέτοιο σημείο, ώστε τίποτ' άλλο δεν χωρούσε.
Τα πηγάδια δεν ήταν όλα ίδια, οπότε κάποια συμβιβάστηκαν, ενώ άλλα σκέφτηκαν πως έπρεπε να κάνουν κάτι για να συνεχίσουν να συσσωρεύουν πράγματα στο εσωτερικό τους ...
Ένα απ' αυτά έκανε την αρχή. Αντί να συμπιέζει το περιεχόμενο, σκέφτηκε να αυξήσει τη χωρητικότητά του διευρύνοντας το χώρο του.
Δεν πέρασε πολύς καιρότ, κι άρχισαν και τα υπόλοιπα να μιμούνται την καινούργια ιδέα. Όλα τα πηγάδια
δαπανούσαν μεγάλο μέρος της ενέργειάς τους για να επεκταθούν και ν' αποκτήσουν περισσότερο χώρο στο εσωτερικό τους.
Ένα πηγάδι, μικρό κι απόκεντρο, άρχισε να βλέπει τους συντρόφους του να επεκτείνονται χωρίς μέτρο. Σκέφτηκε ότι αν συνέχιζαν να διευρύνονται με αυτόν τον τρόπο, σύντομα θα μπέρδευαν τα όριά τους και το κάθε ένα θα έχανε την ταυτότητά του ...
Ίσως, ξεκινώντας από αυτήν την ιδέα, σκέφτηκε ότι ένας διαφορετικός τρόπος για να αυξήσει τη χωρητικότητά του ήταν να μεγαλώσει όχι φαρδαίνοντας, άλλα βαθαίνοντας. Να επεκταθεί σε βάθος αντί για πλάτος. Σύντομα συνειδητοποίησε ότι όλα όσα είχε στο εσωτερικό του έκαναν αδύνατη την εργασία της εκβάθυνσης. Αν ήθελε να γίνει πιο βαθύ, όφειλε να ξεφορτωθεί ολόκληρο το περιεχόμενό του ...
Στην αρχή, το κενό το τρόμαξε. Αλλά αργότερα, όταν είδε ότι δεν είχε άλλη επιλογή, το έκανε.
Χωρίς τίποτα στην κατοχή του, το πηγάδι άρχισε να βαθαίνει, ενώ τα υπόλοιπα άρπαζαν τα αντικείμενα που είχε πετάξει ...
Μια μέρα, κάτι ξάφνιασε το πηγάδι που μεγάλωνε προς τα κάτω. Κάτω, πολύ κάτω, πολύ στο βάθος ... βρήκε νερό!
Ποτέ πριν άλλο πηγάδι δεν είχε ξαναβρεί νερό.
Το πηγάδι ξεπέρασε την έκπληξή του κι άρχισε να παίζει με το νερό καταβρέχοντας τα τοιχώματά του, πιτσιλώντας το στόμιό του και, τέλος, βγάζοντας το νερό προς τα έξω.
Η πόλη δεν είχε ποτέ βραχεί από τίποτ' άλλο πέρα από τη βροχή η οποία, εκ των πραγμάτων, ήταν αρκετά σπάνια, Έτσι, η γη τριγύρω απ' το πηγάδι, αναζωογονημένη από το νερό, άρχισε να ξυπνά.
Οι σπόροι βλάστησαν παίρνοντας τη μορφή χλόης, τριφυλλιών, λουλουδιών και αδύναμων κορμών που μετατράπηκαν αργότερα σε δέντρα ...
Μια έκρηξη χρωμάτων και ζωής απλώθηκε γύρω από το απομακρυσμένο πηγάδι, το οποίο άρχισαν να αποκαλούν: «το Περιβόλι».
Όλοι το ρωτούσαν πώς είχε καταφέρει αυτό το θαύμα.
«Δεν είναι κανένα θαύμα» απαντούσε το Περιβόλι
<Πρέπει να σκάψεις στο εσωτερικό, προς τα μέσα.»
Πολλοί θέλησαν να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Περιβολιού, αλλά αποδοκίμασαν την ιδέα όταν συνειδητoπoίησαν ότι, για να βαθύνουν, θα έπρεπε πρώτα να αδειάσουν, Συνέχισαν να διευρύνονται όλο και πιο πολύ, για να γεμίσουν με περισσότερα ακόμα πράγματα ...
Στην άλλη άκρη της πόλης, ένα άλλο πηγάδι αποφάσισε κι αυτό να πάρει το ρίσκο να αδειάσει. ..
Κι άρχισε κι αυτό να βαθαίνει ... Κι έφτασε κι αυτό στο νερό ...
Και το έριξε κι αυτό προς τα έξω δημιουργώντας μια lδεύτερη όαση στο χωριό ...
«Τι θα κάνε«; όταν θα τελειώσει το νερό;» το ρωτούσαν.
«Δεν ξέρω τι θα συμβεί» απαντούσε. «Αλλά, προς το παρόν, όσο περισσότερο νερό βγάζω, τόσο περισσότερο νερό βρίσκω.»
Πέρασαν μερικοί μήνες μέχρι τη μεγάλη ανακάλυψη.
Μια μέρα, σχεδόν κατά τύχη, τα δύο πηγάδια κατάλαβαν ότι το νερό που είχαν βρει στο βάθος τους ήταν το ίδιο ...
Ότι το ίδιο υπόγειο ποτάμι που περνούσε από το ένα, γέμιζε το βάθος του άλλου.
Κατάλαβαν ότι ξεκινούσε γι' αυτά μια καινούργια ζωή.
Όχι μόνο μπορούσαν να επικοινωνούν από στόμιο σε στόμιο, επιφανειακά, όπως όλοι οι άλλοι, αλλά η αναζήτηση τους, τους είχε προσφέρει ένα νέο και μυστικό σημείο επαφής.
Είχαν ανακαλύψει τη βαθιά επικοινωνία που πετυχαίνουν μόνον εκείνοι που έχουν το θάρρος να αδειάσουν από κάθε περιεχόμενο και να ψάξουν στο βάθος της ύπαρξής τους για να βρουν τι έχουν να δώσουν ...
Toυ Χόρχε Μπουκάι.